Conclusie NITROMAN: kunstmestvervanger goed voor milieu en waardevol als meststof

Nitroman: onderzoek en praktijk
Het project kende meerdere activiteiten:

Twee technieken om RENURE te produceren werden getest, en de producenten van deze technieken die partner waren werden ondersteund in de verdere ontwikkeling van de technologie. Deze producenten betroffen Detricon (stripping-scrubbing) en Strocon (membraanfiltratie).

De meststoffen ammoniumsulfaat, ammoniumnitraat en mineralenconcentraat werden door Universiteit Gent onderzocht op duurzaamheidscriteria: nitraatverliezen, CO₂-footprint, en in hoeverre de producten voldoen aan de RENURE-criteria. De conclusie is dat de drie meststoffen op alle onderzochte parameters gunstig scoorden. Binnenkort zullen we een samenvatting van dit onderzoek publiceren.

De RENURE-meststoffen werden op vier proefbedrijven in Vlaanderen en Nederland getest in verschillende gewassen: aardappelen, mais, gras, groenten (bloemkool, venkel, selderij, prei, spinazie) en tarwe. RENURE leidde zonder uitzondering tot lage nitraatverliezen, in de regel zelfs lager dan bij de referentie kunstmest. De gewasopbrengsten lieten meestal een gelijk beeld als kunstmest zien. Bij de groenten was de financiële opbrengst wat hoger. Op grasland lag deze – bij de gekozen proefopzet waarbij iedere snede werd bemest – iets lager dan bij kunstmest.

In de factsheets is informatie terug te vinden over de herwonnen meststoffen en de toepassing ervan in de groenteteelt en akkerbouw. Daarnaast heeft DLV een rekentool gemaakt, waarbij landbouwers de financiële haalbaarheid van de technieken kunnen nagaan. In de Nitroman-brochure staan meer details staan rond de algemene zaken van de herwonnen meststoffen en de installaties, alsook het wettelijk aspect, de afzetmarkt en praktische zaken rond de toepassing.

Tijdens de dag werden de belangrijkste conclusies op een rij gezet en bezochten we het bedrijf Strocon. De sheets die tijdens de bijeenkomst werden gebruikt zijn hier bijgevoegd. Alle documenten vindt u op de website van Nitroman: www.nitroman.be.

Daarnaast gingen we met een aantal andere personen in gesprek.

Fertigatie
Met John van Paassen spraken we over de (grote) kansen van fertigatie, waarmee water en meststoffen met druppelslangetjes heel precies aan de gewassen kunnen worden gevoed. RENURE-meststoffen zijn uitermate geschikt om op deze wijze te worden gebruikt, er zijn geen technische belemmeringen meer. Dit kan aanzienlijk bijdragen aan een productieve, milieuvriendelijke en circulaire gewasteelt. Afgelopen jaar is gebleken dat de gewasopbrengsten tientallen procenten hoger kunnen zijn. Hiermee worden de verliezen naar het milieu lager, maar neemt de nutriëntenbehoefte niet af omdat de hogere oogst ook meer nutriëntenaanvoer vraagt. Een afrekenbare stoffenbalans zal nodig zijn om deze goede ontwikkeling te doen slagen. Klik hier voor een kort filmpje over fertigatie door het bedrijf DAAR.

Met fertigatie worden druppelslangetjes in het perceel gelegd, waarmee gewassen van water en nutriënten worden voorzien. Mais dat via fertigatie met mineralenconcentraat is bemest groeit ongestoord door en kan fors hogere opbrengsten en voederkwaliteit geven.

Erkenning door Brussel, gesprek met Jan Huitema
Europarlementariër Jan Huitema volgde een groot deel van het programma, en we gingen met hem in gesprek over de erkenning van RENURE door de Europese Commissie. Dit proces verloopt uitermate moeizaam, specifiek bij DG ENVI (het ‘Brusselse ministerie van milieu’) dat verantwoordelijk is voor de nitraatrichtlijn. Huitema gaf een toelichting over de bezwaren die geuit worden, over de misverstanden en soms vreemde ideeën die er over RENURE bestaan, en over de hobbels die in dit proces nog genomen moeten worden. De bezwaren richten zich vooral op het gevaar van niet correct produceren en plaatsen van de RENURE, en over het risico op een hogere ammoniakemissie (wat een misverstand is bij correct gebruik).
In januari komt de Europese Commissie met een nutriënten actieplan: dit zal een belangrijk moment worden voor de definitieve introductie van RENURE.

De resultaten van Nitroman geven een belangrijke bevestiging van de waarde van RENURE voor het milieu en voor kringlooplandbouw: de benutting van stikstof uit dierlijke mest wordt beter, de RENURE zelf geeft zeer lage nitraatverliezen, de CO₂-footprint wordt gunstiger, en kringlopen kunnen zo dichtbij als mogelijk worden gesloten.
Vanuit Nitroman hebben we daarom een notitie gemaakt voor Jan Huitema, en voor medewerkers en belangrijke adviseurs van de Europese Commissie waarin de genoemde aspecten worden uitgelegd en toegelicht.

Europarlementariër Jan Huitema is overtuigd van de waarde van RENURE voor een beter milieu en voor de landbouw, en strijdt al jaren voor de toelating ervan, juist in de nitraatgevoelige gebieden.

Nitroman wordt gefinancierd binnen het Interreg V programma Vlaanderen-Nederland, het grensoverschrijdend samenwerkingsprogramma met financiële steun van het Europees Fonds voor Regionale Ontwikkeling. Meer info: www.grensregio.eu.