'Fysische en biologische mechanismen kunnen emissies vanuit mest helpen beheersen'

Zeoliet is een gesteente van vulkanische oorsprong, dat de stikstof tijdelijk vasthoudt in de toplaag van de grond, waardoor meer door het gewas kan worden opgenomen. De komende jaren wordt meer onderzoek gedaan naar het gebruik daarvan. Het onderzoek vindt plaats bij toepassing op op grasland op droogtegevoelige zandgronden. De kosten van toediening van 400 kilo zeoliet per hectare bedragen circa 100 euro. Deze investering kan waarschijnlijk volledig terugverdiend worden via een hogere grasopbrengst.

Water toevoegen
Om de ammoniakemissie uit drijfmest te beperken is de toevoeging van water aan drijfmest een optie. Hier is de laatste jaren veel onderzoek naar gedaan op het Veenweiden Innovatiecentrum. Inmiddels is een optimale mengverhouding vastgesteld en is een protocol voorgesteld om het mengen controleerbaar te maken door meting van het zoutgehalte.

Beluchten van drijfmest
Een andere perspectiefvolle optie lijkt de beluchting van drijfmest. Wanneer regelmatig zuurstof in de mest wordt gebracht, komt een aeroob proces op gang, waardoor de ammoniakemissie afneemt. Onderzoek in binnen- en buitenland wijst erop dat een vermindering van de uitstoot van 50 tot 70% haalbaar is. Ook de methaanemissie kan tot 60% afnemen. Aan de in de praktijk waargenomen reductie ligt waarschijnlijk een biologisch proces ten grondslag, mogelijk de omzetting van ammonium in microbieel eiwit. Belangrijk voor een goede werking is dat de juiste hoeveelheid lucht wordt ingebracht in de drijfmest. De optimale manier van beluchting moet nog worden vastgesteld.

Scheiden van feces en urine
Een ander mogelijk alternatief is het apart houden van urine en feces na uitscheiding, bijvoorbeeld met behulp van een kunststofvloer met afvoergaatjes voor urine en gelijktijdig gebruik van een mestrobot voor afvoer van de dikke fractie. Groot voordeel van gescheiden opvang is dat vrijwel alle fosfaat ook apart wordt gehouden in de dikke fractie, terwijl vrijwel alle minerale stikstof terechtkomt in de dunne fractie.

Compostering
Een houtsnipperbed in een vrijloopstal heeft een stikstofbindende werking. De micro-organismen in de bedding beschikken over voldoende energie, maar hebben een tekort aan stikstof. Hun activiteit kan worden gestimuleerd via compostering door de houtsnippers dagelijks om te woelen en te beluchten. Het gevolg daarvan is dat de micro-organismen sterk in aantal toenemen en daarbij stikstof opnemen uit uitgescheiden urine en omzetten in microbieel eiwit. Zo wordt minerale stikstof gestabiliseerd in organische vorm en kan de ammoniakemissie uit de mest afnemen.