Eerste analyse naar relatie minerale stikstofresidu en nitraatuitspoeling

In het kader van de ontwikkeling van het systeem voor bedrijfsgerichte doelsturing, werkt minister Wiersma van Landbouw, Visserij, Voedselzekerheid en Natuur momenteel samen met sectorpartijen aan de inrichting van een systeem voor doelsturing op nitraat in het bovenste grondwater. Wageningen University & Research heeft een eerste analyse uit te voeren naar de relatie van het minerale stikstofresidu met nitraatuitspoeling, al dan niet in combinatie met het stikstofbodemoverschot.

Het doelsturingssysteem zal worden uitgewerkt op basis van twee indicatoren voor nitraatuitspoeling: het mineraal stikstofresidu en het stikstofbodemoverschot. Deze indicatoren bieden inzicht in het risico op nitraatuitspoeling naar het bovenste grondwater. Op basis van de uitkomsten en metingen van deze twee indicatoren verkrijgen boeren inzicht in het risico van nitraatuitspoeling op hun bedrijf en kunnen zij hierop sturen.


De onderzoekers van Wageningen University & Research hebben gebruik gemaakt van bestaande literatuur en van een aantal recente data over het mineraal stikstofresidu, het stikstofbodemoverschot en de nitraatconcentratie in uitspoelend grondwater. Het blijkt dat er een positieve relatie bestaat tussen het nitraatresidu en de nitraatuitspoeling: over het algemeen neemt de nitraatconcentratie toe als het nitraatresidu toeneemt.


Wel wordt vastgesteld dat er een aanzienlijke variatie is in het gemeten nitraatresidu. Hiervoor worden verschillende oorzaken aangedragen zoals de verschillen in gewastype, grondsoort en grondwaterstand, maar ook het management van de agrariër. Deze bevindingen worden meegenomen in het nader uit te zetten onderzoek naar streefwaarden voor het nitraatresidu. Met deze streefwaarden zullen boeren in het kader van het voorgenomen groeipad voor doelsturing op grondwaterkwaliteit moeten gaan sturen op verbetering van de grondwaterkwaliteit.


Omdat de relatie tussen het nitraatresidu en de nitraatconcentratie nog veel variatie bevat, is het van belang dat in de aankomende jaren meer gegevens worden ingewonnen over zowel het nitraatresidu als de nitraatconcentratie en de relatie tussen beide, alsook over het stikstofbodemoverschot. In de komende jaren zal minister Wiersma dit verder laten onderzoeken met onder andere de informatie die wordt verkregen in het voorgenomen groeipad voor bedrijfsgerichte doelsturing op grondwaterkwaliteit.


Meer details zijn te vinden in het rapport 'Variabiliteit mineraal stikstofresidu en relatie met nitraatuitspoeling'.

Bron: Ministerie van Landbouw, Visserij, Voedselzekerheid en Natuur, 19/12/2025
Publicatie: 22-12-2025