Onderzoek naar effectiviteit van afdekmiddelen bij zodebemesting

Afdekmiddelen worden toegepast om de uitstoot van ammoniak te verminderen door de mestsleuf af te dekken. Daar zijn verschillende methoden en stoffen voor, die in te delen zijn in vijf categorieën:

• Water: Een eenvoudige, fysische barrière die de NH4-concentratie in de toplaag vermindert.


• Coatings: Stroperige vloeistoffen of filmvormende substanties die de toplaag afsluiten.


• Verdund zuur: Dit verlaagt de pH van de toplaag en vermindert zo de ammoniakemissie.


• Fysisorptie: Het gebruik van absorberende stoffen zoals kleimineralen of krijt die ammonium binden.


• Chemisorptie: Het chemisch binden van ammonium in de mest, wat de emissie verder reduceert.

Om te bepalen welke middelen effectief zijn, worden verschillende stoffen in laboratoriumomstandigheden getest. Dit gebeurt met een fluxkamer-meting, waarbij een hoeveelheid drijfmest in sleufjes in een bak met grond is aangebracht. De ammoniak die uit de mest vrijkomt, wordt gedurende 10 dagen opgevangen en gemeten. De stoffen die voldoende perspectief bieden en in de praktijk toepasbaar zijn, zoals verdund zwavelzuur, azijnzuur, magnesiumchloride en krijtsuspensie, zijn geselecteerd voor verder onderzoek in het veld.

Voor de veldproeven wordt een prototype zodenbemester van Slootsmid ingezet, die in één werkgang zowel mest als afdekmiddel aanbrengt in een proefveld. Ammoniakmetingen voeren de onderzoekers uit met behulp van ammoniaksensors in het midden van het veld en aan de windzijde. Daarbij meten ze ook de windsnelheid en temperatuur om een nauwkeurige emissiebepaling te maken. Deze veldproeven zijn nog in volle gang.

Hoewel de eerste ervaringen met afdekmiddelen veelbelovend zijn, blijken er ook enkele uitdagingen die de resultaten kunnen beïnvloeden. De variatie in weersomstandigheden, grondsoorten en seizoenen maakt het moeilijk om consistente metingen te krijgen. Daarom zijn uitgebreide metingen nodig om een betrouwbaar beeld van de effectiviteit te krijgen. De afweging tussen effectiviteit en kosten blijft ook een belangrijke factor. Te veel afdekmiddel kan de kosten opdrijven, maar met te weinig middel wordt de gewenste emissiereductie niet behaald. Het vinden van de juiste balans is essentieel.