Verkenning naar aanpssing van 'Landelijk meetnet effecten mestbeleid'

Met het 'Landelijk meetnet effecten mestbeleid' worden sinds 1992 de effecten van het mestbeleid op de waterkwaliteit gemonitord. Het meetnet bestaat uit een basismeetnet en een derogatiemeetnet. Met het derogatiemeetnet wordt invulling gegeven aan de voorwaarde uit de derogatiebeschikking om de waterkwaliteit onder derogatiebedrijven te monitoren. Door de waterkwaliteit en landbouwpraktijk op circa 450 landbouwbedrijven te monitoren, is het landelijk meetnet representatief voor circa 80% van het landbouwareaal per grondsoortregio in Nederland.

Omdat de afgekondigde afbouw van de derogatie gevolgen zal hebben voor de opzet van het landelijke meetnet is door het RIVM en Wageningen Social and Economic Research een verkenning uitgevoerd naar hoe het 'Landelijk meetnet effecten mestbeleid' er in de toekomst uit zou moeten zien na het vervallen van het derogatiemeetnet. De uitgangspunten in deze verkenning zijn dat onder andere de methode van monitoring niet zal veranderen en de resultaten uit een aangepaste meetnet vergelijkbaar zullen zijn met de huidige gegevens die worden verzameld.

De onderzoekers stellen vast dat een aanpassing van het meetnet nodig zal zijn om de betrouwbaarheid en zeggingskracht van het 'Landelijk meetnet effecten mestbeleid' te borgen, wanneer het derogatiemeetnet vervalt. Er zijn daarom 3 varianten uitgewerkt die ieder voorzien in een aanvulling op het basismeetnet waarbij per variant de monitoring op grondsoortregio’s verder wordt verfijnd. Een verfijnde monitoring zou het mogelijk kunnen maken om meer gedifferentieerd beleid per grondsoortregio te kunnen voeren.

Hoewel minister Wiersma zich wil blijven inzetten voor een nieuwe derogatie, biedt de verkenning volgens haar ook inzichten voor mogelijke verfijning van het landelijk meetnet wanneer het derogatiemeetnet wel blijft bestaan. Momenteel brengt zij de voor- en nadelen van deze varianten in kaart, zowel voor een situatie waarin het derogatiemeetnet blijft bestaan als een situatie waarin deze komt te vervallen. Hierbij bekijkt ze met name de variant uit de verkenning, met een verdere verfijning van de monitoring in de zandregio, met interesse. Te zijner tijd zal de minister de Tweede Kamer informeren over de gemaakte keuze voor de toekomstige inrichting van het 'Landelijk meetnet effecten mestbeleid'.

Meer informatie is te vinden in het rapport 'Verkenning varianten voor het Landelijk meetnet effecten mestbeleid na 2025'.