Impact afbouw derogatie op melkveebedrijven in kaart gebracht

Uit een verkenning op basis van enquête, ingevuld door alle deelnemers en bedrijfsadviseurs, blijkt:

• De meeste bedrijven verwachten geen verandering in bedrijfsareaal, tenzij er regionale mogelijkheden voor grondruil met akkerbouwer zijn.


• Bijna de helft voorziet een gelijkblijvende veestapel, terwijl een derde een afname en 17% een toename verwacht. Dit hangt samen met de kosten van mestafvoer en de behoefte aan hogere melkinkomsten.


• De beweidingsduur zal afnemen om mest te verzamelen. Duurzaamheidsprogramma’s kunnen deze afname echter beperken.


• Ruim 80% zoekt nieuwe afnemers voor mest en bijna de helft verwacht een toename van mestopslagcapaciteit.


• Er is een brede verwachting dat het bemestingsniveau zal afnemen. Mogelijke oplossingen zijn het beter benutten van nutriënten uit dierlijke mest, meer gebruik van kunstmest, en stikstofbinding uit de lucht naar gewassen.


• Het aandeel bouwland neemt toe, vooral door meer maisteelt. Naar verwachting zal ook het gebruik gewasbeschermingsmiddelen toenemen. Ook neemt het aandeel kruidenrijk grasland toe.


• Het aandeel mais in het rantsoen neemt toe, ten koste van gras. Bijna 60% verwacht meer eiwitrijk krachtvoer nodig te hebben.


• De bedrijfskosten zullen stijgen, variërend van 20.000 euro tot 50.000 euro extra voor mestafvoer en kunstmestaankoop. Een kostenstijging van 3 cent per kilogram melk is berekend.

De pilot toonde aan dat het inkomen van een zandbedrijf in 2023 met meer dan 29.000 euro daalde door het wegvallen van de derogatie. Voor een bedrijf op rivierklei was dit ruim 37.000 euro. Belangrijkste kostenposten waren extra mestafvoer van 19.000 euro en een stijging van kunstmestaankoop van 14.000 euro voor het bedrijf op zandgrond tot 18.000 euro voor het bedrijf op klei. De loonwerkkosten daalden met 5.600 euro voor het bedrijf op zand en met 3.600 euro voor het bedrijf op kleigrond.

Meer informatie is te vinden in het rapport 'Gevolgen van de afbouw van de derogatie voor de melkveehouderij - Verkenning in ‘Koeien & Kansen’ van de gevolgen en voorziene oplossingen'.