'Opschalen mestverwerking vergt regie van de Rijksoverheid'

Er moeten bestuurlijke afspraken tussen rijksoverheid en provinciale overheden komen over hoe men elkaar kan helpen en de benodigde capaciteit en vergunningverlening vrij te maken om de inzet op het ontsluiten van de potentie van groen gas tot een succes te maken. Een handreiking voor vergunningverlening voor grootschalige mestverwerking op basis van doelvoorschriften kan houvast bieden voor medeoverheden.

Knops acht flankerend beleid vanuit de rijksoverheid is nodig in de vorm van kennisteams en mogelijk ook van garantstellingen. Er moet een integraal dashboard van lopende en benodigde capaciteit en een sturingsinstrumentarium komen. Bij overheden en uitvoeringsorganisaties ontbreekt het te vaak aan de noodzakelijke deskundigheid en schiet de uitvoeringscapaciteit tekort. Realiseren van de gewenste ontwikkelingen kan alleen door de mobilisatie van alle beschikbare inhoudelijke kennis in en rond de overheid. Bij het werken aan doelsturing krijgt dat laatste ook ruimte.

Professionele mestverwerking heeft de potentie van een win-win situatie met goede business cases die ook kansen bieden voor de energievoorziening. Dat vergt het opheffen van vrijblijvendheid, zowel bij de agrarische sector als bij provincies. Voor een snelle opschaling moet iedereen iets doen. Een integrale aanpak houdt ook in dat er focus is op zowel het vergroten van verwerkingscapaciteit, als ook het zekerstellen van de aanvoer van mest en de bevordering van afzet in het buitenland.

Er zijn meerdere technieken nodig voor een integrale mestverwerking die bijdraagt aan het gelijktijdig reduceren van emissies van ammoniak, produceren van groen gas voor huishoudens en mineralenproducten voor gewasgroei, alsook producten als vloeibare koolstofdioxide, bouwmaterialen en potgrond die bijdragen aan preventie doordat ze producten overbodig maken. Zet erop in om alle potentiële bijdragen aan duurzaamheid te benutten, aldus Knops.

Richting 1 juli adviseert de verkenner om onmiddellijk een bestuurlijk overleg op te zetten tussen rijksoverheid en betrokken medeoverheden met als doel de mestverwerkingscapaciteit te vergroten. Knops adviseert om een roadmap uit te werken met benodigde instrumenten, uitvoeringscapaciteit en middelen, alsook een adequate fasering, gebaseerd op een integrale aanpak voor zowel het vergroten verwerkingscapaciteit, als ook het zeker stellen van de aanvoer van mest en de bevordering van afzet in het buitenland.

Het is raadzaam om een inventarisatie te maken van voortgang in de capaciteitstoename van mestverwerking, voor eventuele benodigde bijsturing via een op te zetten monitoringsysteem mestverwerking waarmee de rijksoverheid de regiefunctie kan invullen. Ook pleit Knops voor de uitwerking van een handreiking 'Vergunningverlening' en het instellen van een faciliterend kennisteam. De minister zou percentages voor verplichte mestverwerking – inclusief vergisting - moeten uitwerken. Daarnaast adviseert de verkenner haar om de benodigde middelen ten behoeve van  garantstelling bij financiering te regelen.

Meer informatie is te vinden in het rapport van Raymond Knops.