Advies CDM voor aanpassing Nitraatrichtlijn

De Nitraatrichtlijn stamt uit 1991 en is de belangrijkste basis van ons mestbeleid. Het doel is om grondwaterverontreiniging door nitraatuitspoeling vanuit de landbouw te voorkomen. Bepalingen die hierin staan zijn onder andere dat op gebiedsniveau het nitraatgehalte in het bovenste grondwater onder de 50 milligram per liter moet komen, en de bekende maximale 170 kilogram stikstof uit dierlijke mest per hectare.

Op dit moment loopt bij de Europese Commissie het proces om de Nitraatrichtlijn te evalueren. De planning is om deze evaluatie in het voorjaar van 2025 af te ronden, waarna de Europese Commissie zal overwegen of de richtlijn moet worden aangepast.
Een onderdeel was de publieke consultatie. Ruim 1.300 reacties zijn hierop binnengekomen (waaronder ook een van NCM).

Het CDM heeft dus ook een reactie gegeven. Deze kunt u hier downloaden. De wetenschappers adviseren om de Nitraatrichtlijn aan te passen op de volgende punten:

• Beschrijf een consistente en geharmoniseerde aanpak waarbij, meer in detail dan nu, wordt uitgegaan van evenwichtsbemesting, omdat dit de meest effectieve strategie is om nitraatuitspoeling te verminderen (en andere stikstofgerelateerde verliezen en emissies te voorkomen). Kortom: sturen op lagere stikstofbodemoverschotten in plaats van generieke bemestingsnormen.
• Schrap de maatregel van een maximale hoeveelheid mest van 170 kg N per ha uit de nitraatrichtlijn, omdat er geen wetenschappelijke onderbouwing is dat deze maatregel de waterkwaliteit zal verbeteren. Bovendien kan het extra kosten met zich meebrengen, vooral voor melkveehouders.
• Zorg ervoor dat de hoeveelheid mest die mag worden uitgereden afhankelijk is van de lokale/regionale omstandigheden (bijv. combinatie van gewas-bodemtype) en mestbeheer- en toedieningsmethodes.
• Neem aanvullende verplichte Best Beschikbare Technieken op voor het emissiearm uitrijden van mest. Dit verkleint ook het risico op afwenteling van vervuiling tussen nitraat, ammoniak en lachgas.
• Gebiedsgerichte aanpak en doelsturing zijn over het algemeen effectiever dan generieke maatregelen.
• De nitraatrichtlijn mist duidelijke criteria die aangeven wanneer de doelen behaald zijn. Bijvoorbeeld op welke diepte er gemeten dient te worden en hoe om te gaan met temporele en ruimtelijke variatie. Door klimaatverandering neemt de mate van jaar-op-jaar variatie toe en daarmee is het van belang om trends af te leiden over langere tijdsperiode.
• Het CDM adviseert om in actieprogramma's ook maatregelen op te nemen om fosfaatuitspoeling en -afspoeling te verminderen, zoals evenwichtige fosfaatbemesting.

Website CDM: deze link. Hier vindt u ook alle door hen uitgebrachte publicaties.