Ruim 20% van de stikstof uit dierlijke mest wordt buiten de landbouw afgezet

Tussen 1970 en 1986 zijn de stikstof- en fosforoverschotten in de landbouw snel toegenomen door de groeiende niet-grondgebonden veehouderij. Tussen 1986 en 2006 halveerde het stikstofoverschot in de landbouw van 775 miljoen naar 385 miljoen kilo. Het stikstofoverschot is vooral gedaald door een lager kunstmestgebruik en minder productie van dierlijke mest. In 2006 trad het nieuwe mestbeleid in werking. In de 5 jaren daarna daalde het overschot met ongeveer 20%. In 2022 was er een hoger stikstofoverschot dan in 2021. Dit komt door de lage grasopbrengst in de droge zomer van 2022.

Het fosforoverschot op landbouwgrond is sinds 1990 gedaald. In 1990 was het fosforoverschot nog 69 miljoen kilo fosfor, in 2021 en 2022 waren de overschotten respectievelijk 3 en 13 miljoen kilo. De daling kan verklaard worden door minder gebruik van fosfor via kunstmest en doordat er  meer dierlijke mest buiten de landbouw wordt afgezet. Het aandeel van deze afzet was ongeveer 6% in de jaren 90, maar tussen 2011 en 2022 gemiddeld 33% voor fosfor. Het invoeren van fosfaatreductieplan heeft voor een verdere daling van het fosforoverschot gezorgd vanaf 2018. 

De afgelopen jaren is het fosforoverschot in de landbouw nagenoeg verdwenen, hetgeen betekent dat de fosforbenutting op landbouwgrond bijna 100% bedraagt. In 2021 was de benutting 95%. Door het slechte weer in 2022 is dit rond de 78% in 2022 en dat is een uitzonderlijke laag. In de jaren negentig was de fosforbenutting ongeveer 50%.