Waterschappen vragen aandacht voor nutriënten verontreinigde gebieden en bufferstroken in LNV-commissiedebat Mest

De kwaliteit van grond- en oppervlaktewater wordt nog altijd onder druk gezet door meststoffen zoals nitraat en fosfor. De waterschappen schrijven daarom in hun inbreng dat aanvullende maatregelen nodig zijn. Een effectieve aanpak zou vragen om goed onderbouwde, stimulerende maatregelen, zowel voor het hele land als gebiedsspecifiek.

Zorgen bij waterschappen
Er zijn zorgen bij de waterschappen over de uitvoering van twee specifieke maatregelen ter verbetering van de waterkwaliteit, namelijk de met nutriënten verontreinigde gebieden (NV-gebieden) en bufferstroken (stroken langs waterkanten waar het gebruik van mest of gewasbeschermingsmiddelen niet is toegestaan). Een generiek Rijksbeleid dat wordt gebaseerd op goede praktijkkennis en gepaard gaat met perspectief voor agrariërs is belangrijk voor de waterschappen.

Bufferstrokenregeling
Bufferstroken zijn sinds 1 maart 2023 verplicht. De effectiviteit van bufferstroken wordt deels bepaald door het beheer, maar hier staat niks over in de regeling. Een bufferstrook zonder gewas, plantengroei of met intensieve bodembewerking zorgt voor meer afspoeling naar het oppervlaktewater. Daarmee zorgt het ook voor een verslechtering van de waterkwaliteit. De waterschappen vinden dat de regeling hier nu tekort in schiet.

Daarnaast zijn er zorgen over de juiste invulling en haalbaarheid van de uitvoering. Dit alles zorgt voor veel discussie, wat het draagvlak voor een juiste uitvoering vermindert. Dat draagvlak is noodzakelijk: waterkwaliteitsdoelen in agrarisch gebied zijn niet alleen te bereiken met beleid en wetgeving. Minstens zo belangrijk zijn gedeelde beelden over het behalen van de doelen, aldus de waterschappen.

NV-gebieden
NV-gebieden zijn per 1 januari 2024 aangewezen. De maatregelen gaan over het verminderen van nitraat in de wateroppervlakte. De waterschappen vinden het een gemiste kans dat dit niet ook over fosfor gaat. In een groot deel van Nederland komt fosfor namelijk boven de norm. Of en voor welke doelen of maatregelen de aanwijzing voor NV-gebieden wordt voortgezet zal in de toekomst opnieuw worden beoordeeld. Naar verwachting wordt dit onderdeel van de gesprekken over het achtste actieprogramma Nitraatrichtlijn.

Gebruik instrumenten Deltaplan Agrarisch Waterbeheer in NPLG
In het Deltaplan Agrarisch Waterbeheer (DAW) wordt met agrariërs gewerkt aan waterkwaliteit en het agrarisch waterbeheer. Er zal volgens de waterschappen een win-winsituatie ontstaan als DAW-instrumenten ook worden ingezet in het Nationaal Programma Landelijk Gebied (NPLG). Het bereik van het DAW wordt dan namelijk groter en het NPLG hoeft het wiel niet opnieuw uit te vinden. Dit draagt allemaal bij aan de waterkwaliteitsdoelen. De waterschappen constateren dat dit programma na tien jaar nog steeds onvoldoende bereik heeft om de gestelde doelstellingen te halen.