'Inzet andere organische meststoffen voegt op melkveebedrijf weinig toe'

Voldoende organische stof in de bodem is belangrijk voor de bodemstructuur, het vochthoudend vermogen, bodemleven en de nutriëntenbuffering en -levering. Op bouwland in wisselbouw is dat een aandachtspunt, in tegenstelling tot blijvend grasland.

Verse organische stof levert vooral nutriënten. Oude organische stof is van invloed op de vochthuishouding, structuur en buffering van nutriënten. Vers organisch materiaal wordt door het bodemleven snel afgebroken tot stabiele, onverteerbare resten en zorgt dat nutriënten beschikbaar komen. Bij stabiele vormen als compost gaat de afbraak erg langzaam.

Op bouwland dient de jaarlijkse afbraak aan organische stof minimaal te worden gecompenseerd en zo mogelijk te worden verhoogd. In veel situaties met mais volstaat 30 tot 35 m3 runderdrijfmest per hectare en een geslaagd vanggewas om meer effectieve organische stof aan te voeren dan dat er wordt afgebroken. Op grasland is er altijd sprake van een positieve balans voor organische stof. Het verhogen van het gehalte organische stof van bouwland kan door regelmatig tijdelijk grasland op te nemen in de vruchtwisseling, via de aanvoer van compost of door de dikke fractie van mest of vaste mest toe te dienen.

Het idee leeft dat digestaat is minder is interessant vanuit oogpunt van aanvoer van effectieve organische stof, omdat het gehalte organische stof veel lager ligt.  Dit klopt echt niet, stellen Belgische onderzoekers. Via vergisting wordt er inderdaad organische stof afgebroken, maar dat is juist de organische stof die anders in de bodem ook wordt afgebroken. De hoeveelheid in de bodem opgebouwde organische stof is exact hetzelfde als van onbewerkte mest, concludeerden wetenschappers in een publicatie in Agronomy.

Uit langjarig onderzoek blijkt dat bij een bouwplan met bijvoorbeeld 50% groencompost en 50% rundveedrijfmest, het gehalte organische stof van de bodem binnen 10 jaar is te verhogen met 0,5 procentpunt op zand en 0,8 procentpunt op klei. Het is dan vooral te overwegen voor slechte plekken in een perceel, of als maatregel voor een zandkop in het perceel.

Een bijzondere categorie is Bokashi. Aan Bokashi worden bijzondere eigenschappen toegedicht, maar onderzoek heeft dit nog niet kunnen bevestigen. Fermentatie tot een kwalitatief hoogwaardige bron voor organische stof vindt vaak niet plaats en na toepassing op het land breekt de organische stof alsnog zeer snel af. Het lijkt daarmee een dure methode om organisch materiaal op te slaan.