Gelders expertoverleg over grootschalige mestvergisting

In Gelderland wordt er relatief weinig mest vergist. Onlangs is de Bio Energie Centrale Harderwijk geopend, waar 100.000 ton mest wordt vergist. Greenferm in Apeldoorn is begonnen met de bouw van een grote mestverwerkingsinstallatie zonder vergisting. Verder zijn er nog een aantal initiatieven waar men al vele jaren bezig is met het verkrijgen van een vergunning. Als alle initiatieven gerealiseerd worden is er nog steeds ruimte voor 2 grote installaties met een gezamenlijke capaciteit van 750.000 ton varkensmest.

Co-vergisting heeft een slecht imago. De maatschappelijke weerstand leidt soms tot extreem lange vergunningprocedures. In het verleden werden vergisters betrekkelijk ver van de bebouwde kom op boerenerven of locaties in het buitengebied gerealiseerd. Tegenwoordig moeten nieuwe installaties op industrieterreinen worden gebouwd, die doorgaans aan de randen van de bebouwde kom liggen.

Problemen met SDE+
De systematiek van de subsidieregeling Stimulering Duurzame Energieproductie (SDE+) gaat uit van een techniekneutrale inzet van middelen, waarbij de goedkoopste projecten het eerste subsidie ontvangen. Hierbij zijn technieken die door de jaren heen sterk in kosten dalen, in het voordeel. De kostendaling die bij zon- en windprojecten speelt, zijn bij vergisting niet aan de orde. Vergisting van biomassa, zal duurder blijven dan andere vormen van opwekken van duurzame energie. Bij het handhaven van de kostenneutrale techniek keuze vallen de vergistingsprojecten vaak buiten de subsidie.

Bijkomende voordelen niet gewaardeerd
Via mestvergisting zijn emissies van methaan, ammoniak en broeikasgassen van stallen te verminderen, te vermijden. Bovendien is de energieproductie constant en kan het gas getransporteerd en opgeslagen worden. Deze voordelen zijn niet meegerekend in de vaststelling van de SDE+ tarieven.

Het PBL, dat de tarieven vaststelt, gaat bovendien structureel uit van een te laag kostenniveau omdat wordt uitgegaan van aangevraagde en niet van gerealiseerde installaties. Dit heeft geleid tot een te lage SDE+ vergoeding met als gevolg dat mono-mestvergisting in de meeste gevallen niet rendabel is.

Voor een aantal installaties verstrijkt de periode van 12 jaar voor SDE+ subsidie binnenkort. De verwachting is dat de exploitatie van veel van deze installaties dan zal stoppen, omdat de huidige energietarieven te laag zijn om de kosten voor renovatie en de exploitatie te dekken.

Specifieke locaties aanwijzen
Uit de bijeenkomst kwam een aantal zaken naar voren die kunnen bijdragen aan de realisatie van vergistingsinstallaties. Volgens de aanwezigen ontbreekt het aan een lange termijn beleid voor vergisting en biogasproductie. Er zijn geen doelstellingen voor de rol van biogas in de energiemix en het ontbreekt aan maatregelen en programma’s die de productie van biogas over een langere periode ondersteunen. Lobby bij overheden is daarom van belang.

Ook het verkorten van de procedures is welkom. De provincie zou bijvoorbeeld specifiek locaties voor mestvergisting aan kunnen wijzen. Gedacht wordt aan locaties van afvalverwerkers, composteerders of waterzuiveringsinstallaties. Verder is het belangrijk dat er een nieuwe ronde komt waarbij er SDE+ wordt toegekend aan installaties met een verlengde levensduur.