Boeren kunnen stikstof beter benutten

Wageningen University & Research onderzoekt momenteel nieuwe toedieningssystemen uit de praktijk op bruikbaarheid en emissiereductie. Dit onderzoek loopt nog. Daarnaast werd onderzocht hoe de mest met bestaande technieken en minder emissie kan worden toegediend, waarmee de stikstof uit de mest beter benut kan worden. Dat resulteert in verschillende tips.

• Verklein het contactoppervlak van de mest met de atmosfeer. Dat kan door de mest in smalle sleufjes in de bodem toe te dienen. De strookjes mogen niet breder zijn dan 5 centimeter en de mest mag niet over de rand lopen.


• Verlaag het ammoniumgehalte in de mest. Dat kan door het eiwitgehalte in het voerrantsoen te verlagen. Overleg met de voerspecialist wat de optimale samenstelling van het voerrantsoen is.


• Voorkom overlap op de kopakker en bij percelen met een geer. Maak gebruik van GPS en sectieafsluiting op de machine.


• Rem de omzetting van ureum naar ammoniak. Toevoegmiddelen aan de mest vertragen deze omzetting, waardoor de ammoniakemissie wordt beperkt.


• Bemest onder de beste weersomstandigheden: vochtig en windstil weer, vochtige grond en een buitentemperatuur onder 20 graden Celsius. Hoe hoger de luchtvochtigheid en hoe lager de temperatuur, hoe lager de ammoniakemissie.

Bij een bemestingsnorm van 170 kilo stikstof per hectare uit dierlijke mest is een emissiereductie van 15 kilo stikstof per hectare te bereiken door zorgvuldiger te bemesten. De inschatting is dat hierdoor de ammoniakemissie uit minerale stikstof met circa 20% vermindert.

Deze maatregelen leveren ook een hogere gewasopbrengst op en lagere kunstmestkosten. Volgens emissiefactoren die de KringloopWijzer hanteert levert secuur bemesten bij de huidige prijzen ongeveer 22,50 euro per hectare kostenbesparing op kunstmest op en 60 euro tot 75 euro per hectare aan extra gewasopbrengst.

Naast zorgvuldig bemesten wordt binnen ‘Bemest op z’n best’ onderzoek gedaan naar nieuwe bemestingsmethoden en -machines bij de bemesting. De onderzoekers haalden 55 ideeën van emissiearme mesttoediening op uit de praktijk. Experts beoordeelden daarna of het idee voor substantiële ammoniakreductie zorgde, praktijkrijp was en geen nadelige neveneffecten had. Zo kwamen er 14 ideeën van boeren, loonwerkers en machinebouwers door de selectieronde. De onderzoekers denken dat ze daarmee 50% reductie van ammoniakemissie kunnen halen, maar dit onderzoek loopt nog.

'Bemest op z’n Best’ is een samenwerkingsproject van Wageningen University & Research, RIVM, Delphy, NMI Agro, Louis Bolk Instituut en TNO.