Stikstofoverschot op derogatiebedrijven was nooit zo laag als in 2021

Agrarische bedrijven mogen onder voorwaarden van een Europese derogatie meer dierlijke mest op hun land uitrijden dan de Europese Nitraatrichtlijn toestaat. In september 2022 besloot de Europese Commissie dat deze uitzonderingspositie voor Nederland in 2026 stopt.

In 2022 daalden de nitraatconcentraties in het grondwater in alle regio’s. In het zuiden en oosten van de zandregio was de gemiddelde nitraatconcentratie in de bovenste meter van het grondwater 51 milligram per liter, terwijl de Europese norm op 50 milligram per liter ligt. De concentratie was wel lager dan in 2021. Na 2017 was er sprake van een sterke stijging in dit deel van de zandregio. Waarschijnlijk door de droogte van 2018 tot en met 2020. In het noorden van de zandregio daalde de gemiddelde concentratie in 2022 naar 23 milligram per liter.

In de lössregio daalde de nitraatconcentratie licht, maar bleef met 51 milligram per liter in 2021 ook boven de Europese norm. Na een sterke stijging in de afgelopen jaren is de concentratie in de kleiregio weer gedaald naar 18 milligram per liter in 2022. In de veenregio werd de laagste concentratie gemeten, 9 milligram per liter in 2022.

Het weer heeft grote invloed op de uitspoeling van stikstof naar het grondwater in de vorm van nitraat. Het was in 2021 relatief nat. Daardoor kan de concentratie nitraat door verdunning afnemen. Ook breekt nitraat onder natte omstandigheden beter af. Er komt dan minder nitraat in het grondwater. Het effect van het weer van de afgelopen jaren is niet alleen op derogatiebedrijven te zien maar ook op andere landbouwbedrijven, zo blijkt uit de Nitraatrapportage 2020.

Meer informatie is te vinden in het rapport 'Landbouwpraktijk en waterkwaliteit op landbouwbedrijven aangemeld voor derogatie in 2021'.