Nitraatgehalte grondwater in 2021 weer licht gedaald

Droogte heeft op verschillende manieren invloed op het nitraatgehalte in het grondwater. Door droogte groeien gewassen minder goed en daardoor minder stikstof door de gewassen opgenomen. Het stikstofbodemoverschot neemt daardoor toe. Daarnaast is er eenvoudigweg minder water in de grond aanwezig waardoor de concentraties hoger zijn. Ten derde vindt er onder droge omstandigheden minder denitrificatie plaats. Denitrificatie is het proces in de bodem waarbij nitraat wordt omgezet in N₂ (en o.a. N₂O, lachgas). Bij drogere omstandigheden vindt dit minder plaats waardoor een groter deel van het nitraat niet wordt omgezet en dus als nitraat in het water aanwezig blijft. Deze omstandigheid is dan ook een belangrijke reden waarom op drogere zandgronden hogere nitraatgehaltes worden gemeten dan op nattere klei- of veengronden, meer dan stikstofbodemoverschotten, want die zijn in de praktijk juist lager op deze percelen.
Het jaar 2021 was minder droog dan de jaren ervoor. Waarschijnlijk zijn daardoor de nitraatconcentraties in het uitspoelend water gemiddeld weer licht gedaald.

Toestand nitraatuitspoeling 2021
Voor de nitraatconcentratie in het grondwater geldt een EU-norm van 50 mg NO₃ per liter grondwater.
In 2021 voldeed in de Kleiregio 76% van het aantal bedrijven aan deze norm. Dit is een toename ten opzichte van 2020 (68%).
Van de vier onderscheiden regio's worden in de Lössregio de hoogste gemiddelde nitraatconcentraties aangetroffen. In deze regio is een toename zichtbaar van het aantal bedrijven dat voldoet aan de norm: het aandeel nam toe van 29% in 2020 naar 39% in 2021.
In de Veenregio (natte gronden) zijn de nitraatconcentraties in het uitspoelend water veel lager, in 2021 voldeed 94% van de bedrijven aan de norm.
In de Zandregio voldeed 41% van de bedrijven aan de norm, iets minder dan in 2020 (48%). In de zandgebieden van Noord-Brabant en Limburg (Zuidelijk Zandgebied) is de gemiddelde nitraatconcentratie hoger dan in de zandgebieden in het noorden en midden van het land. Dat komt onder andere doordat hier relatief meer drogere zandgronden voorkomen en omdat er meer uitspoelingsgevoelige akker- en tuinbouwgewassen worden geteeld.