'Landbouw kan stikstofemissie in 2035 gehalveerd hebben'

Sanders ziet veel mogelijkheden voor een lokale aanpak, met groepjes boeren, zowel melkveehouders, varkenshouders, als akkerbouwers. Boeren moeten samen een integrale aanpak maken die in hun gebied het meest effectief is. Met verschillende routes kan de ammoniakuitstoot verlaagd en tegelijk de emissie van methaan en CO2. Daar hoort wel een adequate vorm van handhaving bij.

In Denemarken wordt bijvoorbeeld mest aangezuurd om de ammoniakuitstoot te verminderen. In Nederland kan dat ook. Een traject van goedkeuring staat toepassing in de weg. Sanders ziet dat als totaal onnodig. "Daar hoort Europese samenwerking voo te zijn. Als iets in Duitsland of België werkt, moet dat ook voor Nederland gelden", stelt hij.

De hoogleraar noemt ook een aantal eenvoudig in te voeren maatregelen zoals het gebruik van bietenloof als veevoer, het telen van vlinderbloemigen tussen het gras en mest verdund met water uitrijden. Andere opties zijn technischer van aard en vragen meer investeringen en of zijn nog in ontwikkeling: mestscheiding aan de bron, mestvergisting, ammoniak strippen uit digestaat en het aanzuren van mest met organische zuren, zoals melkzuur of citroenzuur.

Als eiwit niet wordt afgebroken in de pens van de koe zijn er veel minder stikstofverliezen, omdat het eiwit wordt opgenomen verderop in het maag-darmkanaal en helemaal ter beschikking komt van het dier, stelt Sanders. Eiwit wat niet bestendig is, wordt afgebroken, daar doen micro-organismen en daarmee gaat 20 tot 25% van de stikstof in het rantsoen van de koe verloren.

De wetenschapper ziet veel in grasraffinage. Daarmee wordt gras omgezet in vier producten. Ontsloten gras, waar vezels en vooral bestendig eiwit in zitten. Het oplosbare deel van het eiwit is onbestendig en kan aan kippen en varkens gevoerd worden. Daarnaast ontstaat een mineralenconcentraat dat kan dienen als meststof of kunstmestvervanger. Het vierde product is een prebioticum dat geschikt is als oplosbare voedingsvezel voor humaan gebruik of voor varkens en pluimvee. Sanders ziet kansen voor boerencoöperaties van circa 50 boeren, die gezamenlijk investeren in grasraffinage.