'Wegevallen derogatie kost veehouderij honderden miljoenen euro's'

Uenk heeft berekend dat veehouders door het verlies van derogatie bij ongewijzigde bedrijfsvoering 10,3 miljoen ton drijfmest extra moeten afvoeren. Dit staat gelijk aan ruim 41 miljoen kilo stikstof en 16 miljoen kilo fosfaat. Alleen al het vervangen van stikstof uit de afgevoerde mest betekent dat er bijna 20 miljoen kilo stikstof uit kunstmest nodig is.

De kunstmestleveranciers zullen omgerekend 75 miljoen kilo kalkammonsalpeter extra te kunnen afzetten in de veehouderij. Bij de huidige kunstmestprijs van 2,42 per kilo stikstof kost de aankoop van extra kunstmest de sector 48 miljoen euro. Daar komen op termijn de kosten voor aanvulling met kunstmestfosfaat nog bij. Voor de productie van de extra 75 miljoen kilo kalkammonsalpeter is 23,6 miljoen kubieke meter aardgas nodig. Dat zorgt voor een toename van de CO2-uitstoot. Ook het extra wegtransport voor drijfmest die moet worden afgevoerd zorgt voor meer CO2-emissie.

Jaarlijks zal er ruim 10 miljoen ton drijfmest extra van rundveebedrijven moeten worden afgevoerd. Dat betekent dat loonwerkers die niet aan mesttransport doen het uitvoeren van een deel van de bemesting kwijt raken. Daar staat tegenover dat de transporteurs ruim 10 miljoen ton mest extra moeten zien af te zetten. Bij de huidige afvoerprijzen van ongeveer 15 europer kubieke meter mest kost dit 150 miljoen euro. Extra mest op de markt betekent echter ook extra druk op de afzet, dus de prijs zal stijgen. Bij een afzettarief van 20 euro lopen de kosten op naar 200 miljoen euro.

In 2020 werd in totaal 22,8 miljoen ton mest afgevoerd van Nederlandse veehouderijbedrijven. Als door het wegvallen van derogatie de prijs per kubieke meter voor de gehele mestafzet met 5 euro stijgt, betekent dit dat de totale mestafzetkosten nog eens met 114 miljoen euro toenemen. Elke euro extra stijging van de kosten betekent dat het bedrag met 22,8 miljoen euro toeneemt.

Rundveedrijfmest is gewild bij akkerbouwbedrijven en zal in plaats komen van varkensdrijfmest, voorziet Uenk. Daardoor zal daardoor ongeveer 4,3 miljoen ton varkensdrijfmest elders geplaatst moeten worden, waarschijnlijk in het buitenland. Uenk schat dat dit leidt tot een extra kostenpost van 7,50 euro per ton. Daarbij is ook de vraag of er voldoende verwerkingscapaciteit voor die mest beschikbaar is. Bij een verwerkingsprijs van 7,50 per ton extra betekent dit dat de kosten voor de varkenshouderij met 32 miljoen euro stijgen.