Openbaar Ministerie kritisch over strategie van Schouten om mestfraude aan te pakken

Sinds de publicaties over grootschalige fraude bij de afzet van mest door NRC in november vorig jaar is er wat de handhaving betreft niet veel veranderd, zegt Rob de Rijck, de landelijk coördinerend officier van justitie op milieuzaken. "We zijn actief op het gebied van mestfraude, maar dat waren we al. Maar er is meer mestproductie dan het land aankan. Ik ben niet politiek verantwoordelijk en ik ben niet deskundig op het gebied van voedselvoorziening, maar gedacht vanuit het strafrecht is de enige manier om mestfraude werkelijk tegen te gaan een verminderde productie van mest. De veestapel zal kleiner moeten worden."

De Rijck zou namens het Openbaar Ministerie plaatsnemen in een landelijke taskforce om fraude met de handel in mest aan te pakken. Die taskforce kwam er niet. Er vond eenmaal bestuurlijk overleg plaats met vertegenwoordigers van politie, waterschappen, provincies en controleurs van de Nederlandse Voedsel- en Warenautoriteit (NVWA) en de Rijksdienst voor Ondernemend Nederland (RVO.nl). Dat was vlak voor de zomer. Minister Schouten van Landbouw, Natuur en Voedselkwaliteit (LNV) zat dat overleg voor. Lokaal is er volgens De Rijck wel wat meer samenwerking ontstaan.

Over de handhavingsstrategie die minister Schouten heeft opgesteld en waarover de Europese Commissie gunstig oordeelde is De Rijck kritisch. "Het Openbaar Ministerie (OM) is er weinig bij betrokken, terwijl het OM wel een deel van het plan zal moeten uitvoeren. Ook vindt hij dat de nadruk te veel op repressie ligt en te weinig op preventie. Het OM behandelt nu jaarlijks 150 tot 200 mestzaken per jaar. Zelfs als we in elke zaak binnen een half jaar een uitspraak hebben, lossen we het probleem niet op.”

Minister Schouten is verrast door de uitspraken van De Rijck, hoewel ze diens kritiek wel kent. "De officier heeft mij hier op het ministerie wel eens hetzelfde gezegd." De minister stelt dat er bij het opstellen van haar handhavingsstrategie wel degelijk overleg is geweest met het ministerie van Justitie. De aanpak van mestfraude is volgens haar al 'effectiever en slimmer' geworden. De controles richten zich op risicogebieden. Data worden beter gedeeld. Ze erkent dat er geen landelijke taskforce is, ook al kondigde ze die eerder aan. "Ik heb niet per se op een taskforce aangestuurd, het ging er mij om de samenwerking tussen al die controlerende partijen te verbeteren. Dat gebeurt nu vooral regionaal."

NRC, 12/11/2018