'Vrijstelling van 50% voor fosfaat in compost is gerechtvaardigd'

Er werden voor het onderzoek 14 producten uitvoerig gekarakteriseerd op fosfaatvormen waarbij gebruik werd gemaakt van  grondanalysemethoden voor analyse op:

1. Organischversus anorganisch fosfaat.


2. Fosfaat gebonden aan ijzer- en aluminiumoxiden.


3. Het P-AL -getal.


4. Makkelijk beschikbaar fosfaat bepaald in CaCl2-extracties bij een pH van 5,5.

Zeefgronden kenmerken zich door een lage beschikbaarheid van fosfaat en P-AL -getallen overeenkomstig met waarden die gevonden worden in vruchtbare landbouwgronden. Groencompost is op basis van de fosfaatfracties niet duidelijk te onderscheiden van zeefgrond. Gft -compost neemt een middenpositie in tussen grond en mest met 18 tot 22% van alle fosfaat in makkelijk beschikbare vorm en daarnaast 30-50% als ijzer-gebonden fosfaat.

In digestaat van reststromen uit de suikerbietenindustrie is eveneens een aanzienlijk deel van fosfaat gebonden aan ijzeroxiden waardoor fosfaat een lage beschikbaarheid kent. In dit digestaat zijn de verhoogde ijzergehaltes te relateren aan het gebruik van ijzerwater in het vergistingsproces als middel om emissies van waterstofsulfide te beheersen.

In de dikke fractie van vergiste runder- en varkensdrijfmest is nauwelijks ijzer aanwezig om fosfaat te binden en is 45 tot 87% van het totale fosfaatgehalte makkelijk beschikbaar. Het overige deel is aanwezig in de vorm van organisch fosfaat of slecht oplosbare fosfaatmineralen en is niet verder gespecificeerd.

Door het vaststellen van fosfaatvormen is aangetoond dat fosfaat in compost deels gebonden is aan de grondfractie. Dat rechtvaardigt de 50%-vrijstelling voor fosfaat in de fosfaatgebruiksnormen. Groencompost en gft-compost zijn op basis van het aandeel ijzer-gebonden fosfaat te onderscheiden van andere organische meststoffen en dit ijzer is gerelateerd aan de aanwezigheid van grond.

Een uitzondering is compost van gft -afval, wat verwerkt wordt door vergisting gevolgd door compostering, omdat tijdens de vergisting vaak ijzerzouten worden gedoseerd. Dat leidt tot een verhoogd ijzergehalte en een afname van de fractie direct beschikbaar fosfaat. Voor gft -afval wat verwerkt wordt door vergisting en compostering is het ijzergehalte daarmee geen geschikte indicator voor het aandeel het grond. 

Meer informatie is te vinden in het rapport 'Fosfaatvormen in compost en andere organische meststoffen'.