Magnetisch scheiden van ijzergebonden fosfaat uit zuiveringsslib heeft perspectief

Waterschappen halen fosfaat uit afvalwater om de grondstof te kunnen hergebruiken in kunstmest. Het verwijderen kan zowel biologisch als chemisch plaatsvinden. Dat laatste gebeurt via het toevoegen van ijzer- of aluminiumzouten, waarmee het fosfaat in het afvalwater reageert en neerslaat. Biologisch verwijderd fosfaat kan worden teruggewonnen, bijvoorbeeld in de vorm van struviet. Tot dusver waren er geen technieken om chemisch verwijderd fosfaat terug te winnen.

Vanaf 2013 is onderzoek gedaan om ook bij chemische defosfatering te kijken naar mogelijkheden voor terugwinning. Het neergeslagen fosfaat in het zuiveringsslib blijkt de fosfaatverbinding vivianiet te vormen. Vivianiet is zelf niet magnetisch is, maar wel in aanwezigheid van een sterke magneet. Deze eigenschap kan worden benut voor terugwinning via een al bestaande magnetische scheidingstechniek uit de mijnbouw. In een pilot bij waterschap Brabantse Delta kon worden aangetoond dat de techniek werkt. De volgende stap is het op grotere schaal testen van de bedrijfszekerheid de van de techniek.

Het bedrijf Kemira heeft vertrouwen in de techniek en heeft het Vivimag-patent overgenomen van Wetsus. In de overeenkomst met Kemira is wel opgenomen dat de Nederlandse waterschappen geen jaarlijkse licentiekosten hoeven te betalen voor het gebruik van het patent, als zij op hun eigen rioolzuiveringen een ViviMag-installatie willen plaatsen.

Er vindt ook onderzoek plaats naar de toepassingsmogelijkheden van vivianiet. Een simpele vorm van hergebruik is het direct toepassen als ijzerkunstmest bij bepaalde gewassen die vaak te kampen hebben met ijzertekort, zoals olijfbomen, citrusbomen en wijnranken. Er wordt ook onderzocht of het mogelijk is om het fosfaat en het ijzer weer te splitsen. Het ijzer kan dan opnieuw worden gebruikt in de zuivering, terwijl het fosfaat kan worden gebruikt in kunstmest.