Fosfaat wordt wereldwijd schaarser

In Nederland is de bodem al veel plekken vrijwel verzadigd met fosfaat. Wat nodig is om de onttrekking weer aan te vullen kan komen uit dierlijke mest. Nederland produceert elk jaar circa 80 miljoen ton dierlijke mest. Door het terugwinnen van fosfaat uit slib en mest, daalt de druk om fosfaat uit mijnen te delven. Bovendien komt er minder fosfaat in het milieu terecht. Ook is het teruggewonnen fosfaat schoner dan fosfaaterts uit mijnen. Het bevat geen uraan of zware metalen zoals cadmium.

Omdat Nederland een overschot aan dierlijke mest en fosfaat heeft, is het moeilijk om in Nederland een markt te vinden voor fosfaatmeststoffen zoals struviet. Tegelijkertijd is er in Afrika een groot tekort aan fosfaatmeststoffen. In een Wagenings onderzoek uit 2016 werd berekend dat een struviettransport van Nederland naar Afrika op papier gunstig uitpakt. Het kost minder energie en gaat gepaard met minder emissie van broeikasgassen dan het kost om fosfaat uit een fosfaatmijn te halen.

Groot Zevert in Beltrum wil met de Groene Mineralen Centrale het digestaat na vergisting van mest fractioneren in stikstof-, fosfaat- en kaliummeststoffen en water. De proefinstallatie opende in september en zal 100.000 kuub mest per jaar kunnen verwerken. De terugwinning van fosfaat in Nederland is echter bescheiden. Onderzoekers van de Wageningen Universiteit berekenden in 2015 dat Nederland 110 miljoen kilogram fosfor per jaar importeert, met name in veevoer en voeding, en maar 69 miljoen exporteert, in de vorm van vlees en gewassen. Er blijft dus circa 41 miljoen kilogram per jaar achter – het meeste daarvan gaat verloren via voedselafval zoals in runderbotten of het wordt gebonden in de bodem; 6,6 miljoen komt in het oppervlaktewater terecht.